خشکی دهان و گلو یک مشکل نسبتا شایع است که تقریباً همه افراد در مقطعی از زندگی خود آن را تجربه کرده‌اند. این عارضه می‌تواند به صورت کوتاه مدت یا بلند مدت باشد و در موارد شدیدتر به عنوان یک بیماری جدی در نظر گرفته میشود. خشکی دهان به دلیل کاهش تولید بزاق توسط غدد بزاقی ایجاد میشود. از نظر پزشکان و بخصوص داده های علم دندانپزشکی دیجیتال بزاق نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان، کمک به هضم غذا و تسهیل صحبت کردن و بلعیدن دارد. کاهش تولید بزاق و در نتیجه خشکی دهان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در ادامه به بررسی آنها و اینکه چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشود می‌پردازیم.
دسترسی سریع
خشکی دهان چیست؟
بزاق مایعی است که تاثیر زیادی در حفظ سلامت دهان و بدن ایفا می‌کند. این ماده نه تنها دهان را مرطوب نگه می‌دارد، بلکه به هضم غذا، مبارزه با باکتری‌ها و قارچ‌ها، و حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها نیز کمک می‌کند. بزاق حاوی آنزیم‌هایی است که به تجزیه غذاها در دهان کمک می‌کنند. بزاق حاوی مواد ضدعفونی کننده است که از رشد باکتری‌های مضر در دهان جلوگیری می‌کنند و به پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه کمک می‌کنند. در صورت تجربه خشکی دهان، مهم است که به پزشک یا دندانپزشک مجرب مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود و درمان مناسب انجام شود.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید!
بیشتر بخوانید: بهترین و سریع ترین درمان آفت دهان را بشناسید!
مهم ترین وظایف بزاق درهان چیست؟
بزاق دهان نقش‌های متعددی در حفظ سلامت دهان و بدن ایفا می‌کند. این مایع نه‌تنها به هضم غذا کمک می‌کند، بلکه در مقابله با باکتری‌ها، بهبود زخم‌ها و حتی افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها نیز مؤثر است.
هضم بهتر غذا
یکی از مهم‌ترین وظایف بزاق راحت تر کردن فرآیند هضم غذا است. بزاق با نرم کردن غذا و کمک به جویدن آن، نقش مهمی در آماده کردن غذا برای ورود به مراحل بعدی گوارش ایفا می‌کند. بزاق حاوی آنزیم‌هایی است که به تجزیه کربوهیدرات‌ها در دهان کمک می‌کنند و فرآیند هضم را از همان ابتدا آغاز می‌کنند.
جلوگیری از تشکیل پلاک
بزاق تاثیری زیادی در جلوگیری از تشکیل پلاک و پوسیدگی دندان‌ها دارد. آنزیم‌های موجود در بزاق با مهار رشد باکتری‌ها، از تشکیل پلاک که عامل اصلی پوسیدگی دندان است، جلوگیری می‌کنند. به این ترتیب، بزاق به حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها کمک می‌کند و از بروز بیماری‌های دهان و دندان پیشگیری می‌کند.
بهبود زخم های دهانی
یکی از وظایف جالب بزاق، کمک به بهبود زخم‌های دهان است. پروتئینی در بزاق وجود دارد که با تحریک تولید رگ‌های خونی، به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند. افزایش خونرسانی به محل زخم، باعث افزایش اکسیژن‌رسانی و کاهش التهاب میشود و در نتیجه، سرعت ترمیم بافت‌ها افزایش می‌یابد.
دلیل خشکی دهان هنگام خواب چیست؟
خشکی دهان در طول خواب، که اغلب به دلیل تنفس دهانی رخ می‌دهد، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. تنفس دهانی، خواه به دلیل عادت های فردی، گرفتگی بینی یا مشکلات زمینه‌ای، منجر به ازبین رفتن رطوبت دهان و در نتیجه خشکی آن میشود. خروپف و آپنه انسدادی خواب، با ایجاد اختلال در تنفس طبیعی، می‌توانند موجب تنفس دهانی و خشکی دهان شوند.
کمبود کدام ویتامین باعث خشکی دهان میشود؟
کمبود ویتامین A یکی از عواملی است که می تواند منجر به خشکی دهان شود. ویتامین A نقش مهمی در حفظ سلامت غشاهای مخاطی از جمله غشاهای موجود در دهان دارد.
کمبود ویتامین های گروه B به ویژه ویتامین B12 نیز می تواند در بروز خشکی دهان تاثیر داشته باشد. این ویتامین ها در عملکرد صحیح سیستم عصبی و تولید گلبول های قرمز نقش دارند و کمبود آنها می تواند منجر به اختلال در عملکرد غدد بزاقی و کاهش تولید بزاق شود.
کمبود برخی مواد معدنی مانند زینک نیز می تواند باعث خشکی دهان شود. زینک در ترمیم بافت ها و عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد و کمبود آن می تواند باعث اختلال در عملکرد غدد بزاقی شود.
دلایل اصلی و علت خشکی دهان در شب چیست؟
خشکی دهان در شب می‌تواند بر کیفیت خواب و سلامت کلی فرد تأثیر بگذارد. این عارضه که با کاهش تولید بزاق مشخص میشود، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه به برخی از رایج‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
تنفس دهانی
یکی از شایع‌ترین علل خشکی دهان در شب، تنفس از طریق دهان است. این عادت که اغلب به صورت ناخودآگاه در خواب رخ می‌دهد، منجر به تبخیر سریع بزاق و در نتیجه خشکی دهان میشود. تنفس دهانی می‌تواند ناشی از گرفتگی بینی، انحراف تیغه بینی، یا عادت‌های نامناسب خواب باشد.
بازگشت اسید معده
بازگشت اسید معده به مری و دهان می‌تواند یکی دیگر از عوامل خشکی دهان در شب باشد. اسید معده که خاصیت خورندگی دارد، می‌تواند باعث تحریک و التهاب غدد بزاقی و در نتیجه کاهش تولید بزاق شود. رفلاکس اسید می‌تواند منجر به سوزش و تحریک گلو نیز شود که این امر می‌تواند خشکی دهان را تشدید کند.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب مزمن می‌توانند تأثیرات منفی بر سیستم عصبی و غدد درون‌ریز داشته باشند. افزایش سطح کورتیزول، می‌تواند منجر به کاهش تولید بزاق و در نتیجه خشکی دهان شود. علاوه بر این، استرس و اضطراب می‌توانند باعث تشدید تنفس دهانی و سایر عادت‌های نامناسب خواب شوند که می‌تواند به خشکی دهان در شب منجر شود.
چه بیماری هایی باعث خشکی دهان می‌شوند؟
خشکی دهان عارضه‌ای شایع است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بیماری‌های زمینه‌ای، داروها و سبک زندگی باشد. در حالی که برخی از علل خشکی دهان بی‌ضرر هستند، برخی دیگر می‌توانند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشند. در ادامه به بررسی چند بیماری که می‌توانند منجر به خشکی دهان شوند می‌پردازیم.
استرس مزمن و طولانی
استرس مزمن یکی از شایع‌ترین علل خشکی دهان است. هنگامی که فرد به طور مداوم در حالت استرس قرار دارد، بدن هورمون کورتیزول بیشتری ترشح می‌کند. این هورمون می‌تواند منجر به اسیدی شدن بزاق و در نتیجه خشکی دهان شود.
بیماری‌های موثر بر تنفس
بیماری‌هایی که باعث انسداد بینی و دشواری در تنفس می‌شوند، مانند آنفولانزا، آلرژی مزمن و سرماخوردگی، می‌توانند منجر به خشکی دهان شوند. در این شرایط، فرد مجبور به تنفس از طریق دهان میشود که همین امر منجر به خشکی دهان میشود.
دیابت
افراد مبتلا به دیابت دارای سطوح بالایی از قند خون هستند. بدن این افراد برای حفظ تعادل گلوکز، میزان دفع مایعات را از طریق تکرر ادرار افزایش می‌دهد.
فیبروز کیستیک
فیبروز کیستیک یک بیماری ارثی است که عملکرد سیستم تنفسی و گوارشی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این بیماری، مخاط غلیظ و چسبناکی در ریه‌ها، بینی و سایر اعضای بدن تولید میشود. این مخاط می‌تواند باعث انسداد بینی و در نتیجه تنفس از طریق دهان و خشکی دهان شود.
بیماری‌های خود ایمنی
در بیماری‌های خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های خودی بدن حمله می‌کند. در برخی موارد، این حملات می‌تواند غدد مخاطی را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش ترشح مخاط و خشکی دهان شود.
ابتلا به سرطان
برخی از داروهای شیمی درمانی می‌توانند باعث خشکی دهان و غلیظ شدن مخاط شوند.
آیا ناراحتی معده باعث خشکی دهان میشود؟
رفلاکس اسید معده وضعیتی است که در آن اسید معده به مری برمی‌گردد. این امر می‌تواند منجر به سوزش سر دل، درد قفسه سینه و سایر علائم ناخوشایند شود. یکی از عوارض کمتر شناخته شده رفلاکس اسید معده، خشکی دهان است. اسید معده می‌تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر غدد بزاقی تأثیر بگذارد و تولید بزاق را کم کنند.
علت خشکی دهان و تشنگی و ادرار زیاد چیست؟
شاید در وهله اول عجیب به نظر به برسد اما برخی مشکلات و بیماری ها می توانند موجب ادرار زیاد و خشکی دهان و تشنگی شوند. دیابت یکی از شایع‌ترین علل خشکی دهان، تشنگی و ادرار زیاد است. هنگامی که قند خون بالا می‌رود، کلیه‌ها برای دفع قند اضافی از طریق ادرار، آب بیشتری را جذب می‌کنند که این امر باعث خشک شدن دهان و تشنگی میشود.
چه داروهایی باعث خشکی دهان میشود؟
بزاق نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد و به مرطوب نگه داشتن دهان، جویدن و بلعیدن غذا، و محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی کمک می‌کند. داروهای بسیاری می‌توانند باعث خشکی دهان شوند.
- بسیاری داروهای ضدافسردگی و اضطراب
- برخی از داروهای ضد فشار خون، به ویژه دیورتیک‌ها
- داروهای آنتی هیستامین که برای درمان آلرژی استفاده می‌شوند
- داروهای ضد تهوع
- برخی از داروهای ضد روان‌پریشی
- بعضی از شل‌کننده‌های عضلات
- داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری پارکینسون
- داروهای شیمی‌درمانی
دلیل اهمیت تولید بزاق چیست؟
کاهش تولید بزاق می‌تواند منجر به مشکلات متعددی برای سلامتی فرد شود. خشکی دهان می‌تواند باعث اختلال در حس چشایی، سوزش دهان و حتی عفونت‌های قارچی شود. علاوه بر این، کمبود بزاق می‌تواند توانایی فرد در صحبت کردن و غذا خوردن را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به کاهش کیفیت زندگی شود. از نظر سلامت دندان و لثه، خشکی دهان محیطی را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند و خطر پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه، و حتی از دست دادن دندان را افزایش می‌دهد.
درمان خشکی دهان
یکی از رایج‌ترین و موثرترین روش‌های درمان خشکی دهان، استفاده از بزاق مصنوعی است. بزاق مصنوعی می‌تواند به طور موقت رطوبت دهان را افزایش داده و علائم خشکی را تسکین دهد.
تحریک غدد بزاقی با استفاده از داروها نیز می‌تواند در درمان خشکی دهان موثر باشد. داروهایی که تولید بزاق را افزایش می‌دهند به بهبود علائم خشکی دهان کمک می‌کنند.
خشکی دهان می‌تواند ناشی از مشکلات دندانی مانند پوسیدگی دندان نیز باشد. دندانپزشک با ترمیم دندان‌ها و رفع مشکلات دهانی، می‌تواند به بهبود جریان بزاق و کاهش علائم خشکی دهان کمک کند.
مراحل درمان خشکی دهان
برای درمان خشکی دهان، ابتدا لازم است که علت اصلی آن توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود. در برخی موارد، خشکی دهان می‌تواند عوارض جانبی برخی داروها یا نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. پس از تشخیص علت، روش‌های درمانی مختلفی بسته به شرایط بیمار و علت زمینه‌ای می‌تواند تجویز شود. مصرف آب فراوان، رعایت بهداشت دهان و دندان، استفاده از دهانشویه‌های مرطوب‌کننده، تحریک ترشح بزاق با استفاده از آدامس‌های بدون قند یا داروهای خاص و درمان بیماری‌های زمینه‌ای از جمله روش‌های مؤثر در درمان خشکی دهان هستند.
علت خشکی دهان در سرماخوردگی: سرما خوردگی باعث خشکی دهان میشود؟
خشکی دهان در طول سرماخوردگی به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. گرفتگی بینی، که از علائم اصلی سرماخوردگی است، بیمار را مجبور به تنفس از طریق دهان می‌کند. برخی از داروهایی که برای درمان سرماخوردگی استفاده می شوند می‌توانند خشکی دهان را تشدید کنند. این داروها با کاهش تولید مخاط و بزاق، به طور موقت علائم گرفتگی بینی را تسکین می‌دهند، اما در عین حال می‌توانند منجر به خشکی دهان شوند.
سخن پایانی
خشکی دهان وضعیتی است که بزاق به میزان کافی برای مرطوب بودن دهان تولید نشود. در این حالت کارهایی مانند صحبت کردن و غذا خوردن می تواند برای فرد دشوار باشد. در اکثر مواقع خشکی دهان یک عارضه قابل درمان بوده و نیازی به نگرانی وجود ندارد. اما توجه نمایید که بزاق تاثیر فوق العاده ای در سلامت دندان دارد. یکی از عوارض خشکی دهان و کمبود بزاق آسیب به دندان است که با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی می توانید از این مشکلات جلوگیری کنید.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید!
بدون نظر